Direct nadat ik wakker werd, ging ik poolshoogte nemen. Ik wilde weten hoe het ermee stond.

En daar, op de binnenzijde van de deurpost naar het balkon, naast een kleine, bespikkelde, groenige cocon, zag ik een betoverend wezen. Stil als een opgezet preparaat zat het er: het Groot Koolwitje.

Eronder, tussen het stof op de lichtgekleurde dorpel, kleefden dicht naast elkaar wat roestbruine spatjes. Opgedroogd vocht alsof het ingedroogd bloed was.

De vlinder hield zich onbeweeglijk. Ik kon haar goed bekijken. Haar vleugels waren gelig – niet wit. Misschien vochtig. Ze hield ze dichtgeklapt. Ik kon er een paar plooien in ontdekken.

Door het weefsel heen zag ik de schaduw van antraciete vleugeltippen. Ook de ronde vlekjes van dezelfde kleur, waarmee het dier ons zo nadrukkelijk onophoudelijk morsetekens seint in haar vlucht, schenen door de dichtgevouwen vleugels heen.

Het voorste deel van haar lijf was donker, de rest crème van kleur. Ze leek omgeven door een waas van poeder. Een teer wezen, zacht als room, mat glanzend als satijn.

In deze fase was ze zo dichtbij, zo aanraakbaar: haar transparante vleugels, haar facetogen, de reukantennes, de zes ranke poten waarmee ze zich ferm aan het gladde kunststof van het kozijn gehecht hield.

‘Er wordt steeds minder met de hand geschreven.’

Met die radiomededeling werd ik vanochtend wakker.

‘En dat is jammer,’ vertelde de vrouw erbij, ‘het is het menselijke tempo.’

Het minder handschrijven wordt, zo meende zij, veroorzaakt door de haast die in de moderne mens gekropen is. Letters schrijven vraagt meer tijd dan letters typen en die extra tijd gunnen wij ons niet meer.

Het was een flits. Vervolgens ging de radio uit en moest ik de rest van haar verhaal missen. Maar ik voelde dat de luisteraar in het vervolgcommentaar kreeg uitgelegd dat we hier met een groot verlies te maken hebben, een teloorgang van scheppingslust en creatieve vermogens.

Mij kan in dit opzicht weinig worden verweten. Ik schrijf nog dagelijks met de hand, zoals deze regels in hun eerste vorm.

Mijn handschrift wordt soms vergeleken met dat van een dokter. Dat is een klacht en een compliment ineen: onontcijferbaar doch geoefend.

Zomaar ineens kan de klas anders zijn.

Eén van de muppets (koosnaam voor een trio bejaarde mopperaars in onze groep) zal niet meer komen. Het is de ingetogene. Hij werd door mij het meest sympathiek gevonden.

Ik vernam het gisteren via mijn oorhoeken. Het kwam uit de mond van de luidruchtige. Hij vertelde het tegen een van mijn klasgenoten, een bank verderop.

‘Jullie zijn toch altijd met zijn drieën?’, had zij gevraagd.

‘… ongeneeslijk … woekering … niets meer aan te doen … zullen hem hier niet meer zien …’ – dergelijke fragmenten ving ik op.

Nummer drie, de cynische, stond er wat bedremmeld bij.

Nadat iedereen had plaatsgenomen en de les aanving, viel mij op dat tussen de twee van het duo dat nu resteerde een rugleuning was vrijgebleven.

Lagen daar op de zitting slechts hun jassen, of was dit bewuste symboliek?

Ik koos voor het laatste – een gebaar van vriendschap, gericht aan de voorgoed afwezige – en voelde het bij mij vanbinnen lichtjes gloeien.

Het was twee graden onder nul en door de straten blies een venijnige oostenwind. Ik liep over Tussen Meer, de hoofdstraat van de buurt. Wanten aan, das om. Genietend van mijn dikke, teddyberenvacht gevoerde winterjack, want wanneer had ik dat nog nodig.

Knus geborgen, een tas om de linkerschouder en een in de rechterhand, was ik op weg voor een paar boodschappen. Halverwege viel mijn oog op een man in een politiepak. Op de hoek van een kruising stond hij er wat verloren bij. Hij was behangen met handboeien, een mobilofoon en een klein wapenarsenaal. Dit was echt.

Houdt de wacht, concludeerde ik, en mijn gedachten vlogen terug naar mijn diensttijd. Op je post, in de vrieskou. Alert wezen op wat er mogelijk kon gebeuren in de ijzige stilte van de nacht in en rond een kampement in de bossen.

Eén keer heb ik een spannend moment beleefd: een opgewonden everzwijn leek het op mij voorzien te hebben. Een boom werd mijn redding. Ik sprong erachter, weg uit de lijn van het aanstormende dier.

Op Tussen Meer komen geen everzwijnen voor. Het was er ook niet nachtelijk stil. Toch leek voor de agent iets gelijkaardigs te gelden als voor mijn wacht: alert wezen op wat er mogelijk kon misgaan in de haastige dagroutine van een drukke winkelstraat. Ik twijfelde er niet aan of hij had er de taak het bedreigend afwijkende te onderscheiden en er adequaat naar te handelen.